Autor: webadmin

Social norms, conspiracy theories and vaccine scepticism: a snapshot from the first year of the COVID-19 pandemic in Poland

In January 2022, Poland experienced the highest rate of SARS-CoV-2 transmission since the beginning of the COVID-19 pandemic. Considering the widespread consensus among experts about the efficacy of vaccines in preventing hospitalisation and death resulting from the virus, low vaccination rates and widespread anti-vaccine sentiments in Poland are of great concern. We use data from the DIAGNOZA+ Survey to demonstrate the relationship between various demographic characteristics, opinions around certain gender norms, the propensity for conspiratorial thinking, concern about the pandemic, and vaccine scepticism. While controlling for exogenous demographic characteristics, we measure the strength of the relationship between various beliefs that people hold and how they feel about the COVID-19 vaccine. Our analysis indicates that while respondents who hold more traditional views on gender roles are 6 percentage points less likely to get vaccinated, those who agree with a variety of conspiratorial statements are 43 percentage points less likely to vaccinate against COVID-19.

Healthier over time? Period effects in health among older Europeans in a step-wise approach to identification

In the paper published recently in Social Science & Medicine Michał Myck and Monika Oczkowska examine changes in the level of physical health using longitudinal data on people aged 50+ from nine European countries covering the years from 2004 to 2017. For this purpose they develop a novel approach to identify age, period and cohort effects, which, in contrast to methods relying on mechanical restrictions, uses a step-wise estimation combining information on physical health with data on cognitive abilities. The approach relies on two important assumptions. First, relative differences between cohorts in cognitive abilities are estimated assuming that only age and cohort effects are responsible for their evolution. The authors then use the estimated proportional cohort differences to restrict the differences between cohorts in health development. The method is applied to the dynamics of four measures of poor health: weak grip strength, limitations in mobility, in activities of daily living (ADL) and in instrumental activities of daily living (IADL). The results suggest insignificant or adverse period effects for the evolution of physical health. These estimates, which reflect the implications of time over the period of 14 years, are relatively low, but they highlight the surprising fact that any improvements in health in the examined period have been driven essentially by cohort effects. This evidence is consistent with some earlier studies and sheds new light on recent (pre-pandemic) trends in life expectancy. It also raises questions concerning efficacy of healthcare and equal access to high quality care – the factors one would consider as important determinants of period effects in health.

The article is available here.

Securing Women’s Safety at the Time of War

On this year’s International Women’s Day, we would like to draw attention to the women impacted by the invasion of Ukraine by the Russian Federation. Evidence from other armed conflicts suggests that women are particularly vulnerable both at the site of the war and in displacement, and that gender-based violence heightens in conflict and post-conflict societies. With this in mind, the international community should pay particular attention to protection, support and well-being of affected women in this tragic time.

The invasion of Ukraine by the Russian Federation sets a tragic background for this year’s International Women’s Day. The war has resulted in the loss of human life as well as suffering and displacement of hundreds of thousands of individuals. By March 6th 2022 over 1,5 million people fled Ukraine to neighbouring countries, while Russian forces have indiscriminately targeted Ukrainian towns and cities and failed to establish safety corridors for the civilian population and for humanitarian support. There exists extensive evidence that military conflicts put women at particular risk. This is the case both at the site of direct military confrontation, as well as a consequence of vulnerabilities generated by the need to flee their home. While one is clearly most concerned about the most direct expressions of gender-based violence, such as rape, sexual abuse or beating, we should also bear in mind that gender-based violence often takes the form of non-physical mistreatment, psychological pressure, or limitations on individual freedoms and displacement (Wirtz et al, 2014).

Indeed, the use of sexual violence during armed conflicts is by now broadly understood as a premeditated and deliberate technology of war, rather than the brutal expression of some base instinct triggered by the stress of conflict situations (Skjelsbaek, 2001), and there is evidence that aggressors from societies that are more gender-unequal are more likely to use it (Taylor, 1999; Meger, 2016, Guarnieri and Tur-Prats, 2020). Also, after fleeing conflict zones the spectre of sexual and gender-based violence follows displaced populations: the risk for sexual violence is heightened in refugee camps (Araujo et al, 2019). Further, it has been shown that rates of intimate partner violence during complex emergencies are much higher than rates of wartime sexual violence perpetrated outside of homes (Stark and Ager, 2011), and that domestic violence may be exacerbated by conflict and displacement (Wirtz et al, 2014).

Thus, the international community, the governments of countries which welcome families escaping the war, and the countless organised and improvised support groups, ought to pay particular attention to the risks to the welfare of women at this extraordinary time.

All agencies involved in assisting the Ukrainian population, both within and outside its borders, should be particularly aware of broad aspects of gender-based violence which the international academic community has been stressing for Securing women’s safety at the time of war the last few decades. As the war continues the international community, the governments of the host countries, and the European Union ought to ensure that:

● Women and vulnerable groups that want or need to leave conflict zones are allowed to do so in a safe way.

● All perpetrators of violence, including sexual violence, are eventually brought to justice. For this, there should be no question of impunity. For this to be possible safe spaces, infrastructure and reporting practices need to be established and enforced.

● As per UN Security Council Resolution 1820 (first applied to the Democratic Republic of Congo in 2008) sexual violence ought to be used as part of the designation criteria in sanctions regimes. This implies that “targeted and graduated” measures can be imposed against warring factions who commit rape and other forms of violence against women and girls.

● Refugee women are involved in the design, management or leadership of gender-based violence protection measures in refugee camps, if such were to be established (UNHCR, 2011)

● Training programmes concerning gender-based violence, including sexual violence, and available legal mechanisms to prevent it are provided for volunteers, staff and refugees to minimize the risk for fleeing women (Spangaro et al 2013).

● In the medium and longer term, in case of an inability to return to their homes, host countries facilitate legal work among refugees to avoid a cycle of vulnerability that may lead displaced women to seek precarious means of earning income (Ray et al. 2009).

● Social support through individual or group therapy and skilled support groups is offered to reduce mental distress (Willman, 2013).

As we await the peaceful end of the invasion of Ukraine and the safe return of hundreds of thousands of families to their homes, may this year’s International Women’s Day be a day of reflection and resolution on appropriate means and strategies to prevent and combat sexual and gender-based violence, both on the scene of the the armed conflict as well as against all women who find refuge from the war in foreign countries.

On March 7th 2022 the FREE Network was planning to host a conference on “Economic and social context of domestic violence” as part of the Forum for Research on Gender Economics (FROGEE). The conference has been postponed until representatives of all the FREE Network institutes can safely participate. The FROGEE project is supported by the Swedish International Development Cooperation Agency (Sida).

References

#AcademicsStandWithUkraine

Sieć instytutów badawczych FREE Network (Forum for Research on Eastern Europe and Emerging Economies) opowiada się za pokojem, bezpieczeństwem i demokracją oraz potępia inwazję Rosji na niepodległy i demokratyczny naród Ukrainy oraz naruszenie prawa międzynarodowego.

 

FREE Network ma bogatą historię budowania sieci i partnerstw z czołowymi ekspertami akademickimi w kwestiach gospodarczych w Europie Środkowej i Wschodniej oraz na rynkach wschodzących.

 

Sieć FREE zaprasza naukowców z regionu i spoza niego do wyrażenia solidarności z narodem ukraińskim, naukowcami, pedagogami i studentami cierpiącymi z powodu inwazji Rosji na demokratyczny naród Ukrainy.

 

Aby wypowiedzieć się na temat agresji Rosji na Ukrainę, użyj hashtagu #AcademicsStandWithUkraine.

 

Darowizny na pomoc humanitarną organizuje ukraiński partner FREE Network: Kyiv School of Economics https://kse.ua/, członek sieci FREE.

Podwójne obciążenie kobiet płatną i niepłatną pracą w Polsce

Zdecydowana większość Polaków zgadza się, że podział obowiązków domowych i opieki nad dziećmi w związku powinien być równy. Niemniej jednak w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, rzeczywisty podział tych obowiązków dalece odbiega od tych poglądów. W oparciu o dane z badania budżetów czasu ludności w niniejszym opracowaniu wykazano, że kobiety w Polsce poświęcają o wiele więcej czasu na obowiązki domowe i opiekę nad dziećmi niż mężczyźni. Biorąc pod uwagę, że jednocześnie współczynnik aktywności zawodowej Polek jest relatywnie wysoki, a wskaźnik zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu niski, kobiety w Polsce dotyka problem podwójnego obciążenia pracą zarobkową i niezarobkową, powszechnie wskazywany w literaturze w kontekście krajów postkomunistycznych. Równiejszy podział obowiązków domowych mógłby przyczynić się do zwiększenia zaangażowania zawodowego kobiet, a także zwiększyłby zakres ich czasu wolnego. Rozwiązania polityki społeczno-gospodarczej nakierowane na redukowanie nierówności płci w różnych aspektach życia mogłyby przynieść korzystne zmiany w zakresie norm społecznych i dominujących stereotypów, mając tym samym wpływ na większą równość podziału niepłatnej pracy.

Pełna treść Raportu jest dostępna tutaj.

Raporty krajowe z Białorusi, Gruzji, Łotwy, Ukrainy i Rosji są dostępne po angielsku i w językach narodowych tutaj.

Konsekwencje reform podatkowych w pakiecie „Polski Ład”: ekspertyza CenEA dla Kancelarii Senatu RP

Niniejsza ekspertyza przedstawia analizę skutków regulacyjnych związanych z wprowadzeniem ustawy „o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw” w brzmieniu przyjętym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dnia 1 października 2021 r.

Modelowane zmiany skupiają się na regulacjach podatkowych w zakresie podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie zdrowotne zawartych w ww. ustawie. Tym samym przedstawione analizy stanowią aktualizację symulacji efektów redystrybucyjnych przedstawioną przez Centrum Analiz Ekonomicznych CenEA w dniu 19.05.20212, które obejmowały wstępny opis planowanych zmian podatkowych ogłoszonych przez partie koalicyjne rządu Premiera Mateusza Morawieckiego w dniu 15.05.20213.

Ekspertyza jest dostępna na stronie Senatu.

Polski Ład: dystrybucyjne konsekwencje propozycji podatkowych Zjednoczonej Prawicy

W Komentarzu CenEA z dnia 19.05.2021 przedstawiono wstępne wyliczenia konsekwencji zmian podatkowych proponowanych w ramach programu „Polski Ład” ogłoszonego przez koalicyjne partie Zjednoczonej Prawicy w sobotę, 15.05.2021. Reforma systemu podatkowego proponowana przez partie Zjednoczonej Prawicy w ramach programu „Polski Ład” stanowić będzie jedną z najistotniejszych zmian w polskim systemie podatkowym wprowadzonych w ciągu ostatnich 30 lat. Według szacunków Ministerstwa Finansów całkowite korzyści netto dla gospodarstw domowych w wyniku reformy wyniosą około 5,1 mld zł rocznie (szacunki Ministerstwa wahają się w granicach 5,1 – 7,0 mld zł rocznie), przy czym bardzo istotnym aspektem proponowanych zmian jest wysoki zakres redystrybucji dochodu.

Jednym z najważniejszych elementów ogłoszonych zmian jest propozycja jest rozdzielenie rozliczenia podatku dochodowego i składek zdrowotnych oraz zmiana sposobu naliczania składki zdrowotnej od dochodów z działalności gospodarczej w sektorze pozarolniczym. W tej nowej koncepcji systemu podatkowego podwyższona zostanie kwota wolna od podatku (do 30,000 zł rocznie) i próg podatkowy (do 120,000 zł rocznie). Na proponowanych rozwiązaniach podatkowych 10,9 mln gospodarstw domowych odniesie korzyści powyżej 10 zł miesięcznie, zaś suma tych korzyści sięgnie 28,8 mld zł rocznie. Dla kolejnych 1,5 mln gospodarstw zmiany dochodu w wyniku propozycji będą ograniczone w przedziale od -10 do + 10 zł miesięcznie. 1,0 mln gospodarstw straci od 10 do 250 zł miesięcznie, co daje łączną stratę w wysokości 1,3 mld zł rocznie, a dochody 0,4 mln gospodarstw spadną o więcej niż 250 zł miesięcznie. Te gospodarstwa łączenie stracą aż 22,1 mld zł rocznie.

W ujęciu dystrybucyjnym na proponowanych reformach podatkowych przeciętnie najwięcej zyskają gospodarstwa domowe ze środka rozkładu dochodów. Dochody gospodarstw w grupach decylowych 4-6 wzrosną przeciętnie o około 260 zł miesięcznie, podczas gdy gospodarstwa z najniższej grupy dochodowej zyskają przeciętnie 64 zł miesięcznie. Dochody gospodarstw z najwyższej grupy decylowej spadną przeciętnie o 1 390 zł miesięcznie.

Jak pokazano w Komentarzu, grupą, która odniesie największe korzyści w wyniku proponowanych zmian w systemie podatkowym są rodziny osób w wieku emerytalnym, których głównym źródłem dochodu są świadczenia emerytalno–rentowe. Dzięki proponowanym zmianom dochody rodzin osób w wieku 60+/65+ wzrosną łącznie o 11,3 mld zł rocznie, co stanowi ponad połowę łącznych kosztów reformy w systemie PIT dla systemu finansów publicznych (jak podaje Ministerstwo Finansów – 21 mld zł rocznie). Problem ubóstwa i wykluczenia osób starszych w Polsce pozostaje nadal poważnym wyzwaniem dla polityki społeczno-gospodarczej. Jednak przy innych równoległych instrumentach wsparcia tej grupy, takich jak trzynasta i czternasta emerytura, należy rozważyć czy w obecnej sytuacji polityka podatkowa nie powinna raczej skupić się na gospodarstwach aktywnych zawodowo, w szczególności tych o niskich dochodach. Tak ukierunkowane reformy powinny łączyć z jednej strony podnoszenie wysokości kosztów uzyskania przychodu, a z drugiej korzystać z istniejących instrumentów umożliwiających zwiększenie dochodów netto za pośrednictwem zwrotnych ulg podatkowych dla pracowników o najniższych dochodach.

Gender preferences in Central and Eastern Europe as reflected in partnership and fertility outcomes

The decisions of parents following the birth of their first child concerning subsequent fertility, and the stability of their relationship can be used as a reflection of broader gender preferences. We study these decisions to identify gender preferences in six Central and Eastern European countries, which vary with respect to their current political and economic conditions, but share a common experience of past communist rule. Using subsamples of census data collected in the IPUMS-International inventory around 2000 and 2010, we examine the effect of the gender of the first-born child(ren) on the fertility and relationship stability of their parents. Only in the case of Romania do our results consistently point towards boy preferences, while in Russia boy preferences can be detected in families with two or more children. Importantly, in four out of six countries (Belarus, Poland, Russia and Ukraine) parents are more likely to have a second child if the first-born was a boy, indicating girl preferences. These preferences could be interpreted as a reflection of concern regarding future care support for parents.

Świadczenie wychowawcze 500+ w analizach CenEA

Poniżej można znaleźć zestawienie analiz CenEA poświęconych konsekwencjom programu Rodzina 500+ na przestrzeni pięciu lat jego funkcjonowania (kwiecień 2016 – kwiecień 2021). Zbiór obejmuje publikacje na ten temat począwszy od analiz deklaracji wyborczych z 2015 roku (gdzie po raz pierwszy wspomniano o możliwości wprowadzenia świadczenia wychowawczego 500+ do systemu finansowego wsparcia rodzin w Polsce), po ocenę programu opublikowaną w ramach piątej rocznicy jego funkcjonowania.

  1. Programy wyborcze 2015: kto zyska, kto straci i ile to będzie kosztowało (Raport CenEA, październik 2015)
  2. Portfele gospodarstw domowych po exposé premier Beaty Szydło (Komentarz CenEA, listopad 2015)
  3. 25 miliardów złotych dla rodzin z dziećmi: projekt Rodzina 500+ i możliwości modyfikacji systemu wsparcia  (Komentarz CenEA, styczeń 2016)
  4. Estimating Labour Supply Response to the Introduction of the Family 500+ Programme (CenEA Working Paper, wrzesień 2016)
  5. The impact of „Family 500+” programme on household incomes, poverty and inequality (Polityka Społeczna, grudzień 2017)
  6. Pakiet podatkowo-świadczeniowych rozwiązań rządu Zjednoczonej Prawicy (Raport CenEA, kwiecień 2019)
  7. Rodzina 500+: ocena programu i propozycje zmian (Raport FOR/IBS, maj 2019)
  8. Polityka podatkowo-świadczeniowa rządu Zjednoczonej Prawicy: program wyborczy i jego realizacja w latach 2015-2019 (Raport CenEA, październik 2019)
  9. From Partial to Full Universality: The Family 500+ Programme in Poland and its Labor Supply Implications (ifo DICE Report, październik 2019)
  10. Kwota wolna od podatku i świadczenie wychowawcze 500+ po pięciu latach od prezydenckich deklaracji (Komentarz CenEA, czerwiec 2020)
  11. Świadczenie wychowawcze po pięciu latach: 500 plus ile? (Komentarz CenEA, marzec 2021)

Świadczenie wychowawcze po pięciu latach: 500 plus ile?

Świadczenia wychowawcze w ramach programu Rodzina 500+ wypłacane są polskim rodzinom z dziećmi do 18. roku życia od 1 kwietnia 2016 roku. Choć szczegółowe analizy konsekwencji wynikających z jego wprowadzenia były regularnie przedstawiane w ramach cyklu wcześniejszych raportów CenEA, pięciolecie funkcjonowania programu Rodzina 500+ stanowi dobrą okazję do podsumowania i uaktualnienia dotychczasowych wyliczeń. Jednocześnie, kolejna rocznica rozszerzenia systemu finansowego wsparcia rodzin o świadczenie 500+ ożywiła dyskusję odnośnie sposobu jego waloryzacji. W związku z tym, w niniejszym Komentarzu przedstawiono uaktualnione wyliczenia finansowych korzyści gospodarstw domowych wynikających ze świadczenia 500+ oraz dokonano oceny kosztów dla sektora finansów publicznych przykładowych wariantów jego waloryzacji i ich konsekwencji w wymiarze dystrybucyjnym.